ယမ္းေငြ႕ေတြၾကားမွာ ေဒသခံေတြကေတာ့ ေျမစာပင္ပါပဲ

ယမ္းေငြ႕ေတြၾကားမွာ ေဒသခံေတြကေတာ့ ေျမစာပင္ပါပဲ

စည္သာ(ေတာင္ႀကီး)

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ႏွစ္ေပါင္း ၇၀ ေက်ာ္ ျဖစ္ပြားလာေသာ ျပည္တြင္းစစ္ မီးေလာင္ကြၽမ္းျခင္းေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားမိဘျပည္သူတို႔၏ အသက္ေသြးေခြၽး အုိးအိမ္စည္းစိမ္တို႔ သည္ မေရမတြက္ႏုိင္ေအာင္ပင္ ဆံုး႐ႈံးခဲ့ၾကၿပီး ျဖစ္သည္။
ရွမ္းျပည္နယ္သည္ အျခားေသာ ျပည္နယ္တုိင္းမ်ားႏွင့္ မတူညီ ကဲြျပားေသာအခ်က္ေပါင္းမ်ားစြာ ရွိေနသည္။ အျခားျပည္နယ္မ်ားတြင္ လူမ်ဳိးစုတစ္ခုႏွင့္တစ္ခုထက္ပုိ၍ ေနထုိင္ၾကၿပီး ရွမ္းျပည္နယ္တြင္မူ လူမ်ဳိးစုေပါင္း ရာႏွင့္ခ်ီကာ ေနထုိင္ျခင္း၊ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖဲြ႕ေပါင္း ရာႏွင့္ခ်ီကာ ေနထုိင္ၾကျခင္းႏွင့္ သဘာ၀သယံဇာတ ေပါၾကြယ္၀ျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ အဆိုပါ အင္အားစုမ်ား၏ အားၿပိဳင္မႈက ဆဲြအား ျပင္းထန္လြန္းလွသည္။ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖဲြ႕၊ ျပည္သူ႔စစ္ႏွင့္ BGF စေသာ အဖဲြ႕ေပါင္းစံုရွိၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး (NCA) အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ လက္မွတ္ထိုးေသာအဖြဲ႕ႏွင့္ လက္မွတ္မထိုးထားေသာ အဖြဲ႕မ်ားစြာ ပါ၀င္ေနသည္။ ထိုအဖဲြ႕မ်ဳိးစံုတို႔သည္ အသြင္အမ်ဳိးမ်ဳိး ပံုစံအမ်ဳိးမ်ဳိးတို႔ျဖင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ နယ္ေျမအသီးသီးတို႔တြင္ က်င္လည္က်က္စားေနၾကၿပီး နယ္ေျမ အျငင္းပြားမႈမ်ားျဖင့္ ယခုလို ပဋိပကၡ အသြင္ေဆာင္ကာ တိုက္ပဲြမ်ား ျဖစ္ပြားလာၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
လတ္တေလာ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္း ေတာင္ပိုင္းႏွင့္ ေျမာက္ပိုင္းတို႔တြင္ ျဖစ္ပြားေနေသာ တိုက္ပဲြမ်ားေၾကာင့္ စစ္ေဘးေရွာင္ေနၾကေသာ တိုင္းရင္းသားျပည္သူလူထုတို႔သည္ အခက္အခဲ အတိဒုကၡေပါင္းစံုတို႔ျဖင့္ ၾကံဳေတြ႕လ်က္ရွိေၾကာင္း ေဒသခံျပည္သူမ်ားထံမွ သတင္းရရွိပါသည္။ တိုက္ပြဲမ်ားတို႔သည္ ရွမ္း/ ေတာင္ပုိင္းတြင္ အစုိးရတပ္မေတာ္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္ တုိးတက္ေရးပါတီ SSP/SSA တို႔ ျဖစ္ပြားၾကျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ ရွမ္း/ေျမာက္ပုိင္းတြင္ တအာင္း(ပေလာင္) အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ (TNLA) ႏွင့္ ရွမ္းျပည္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးေကာင္စီ (RCSS/SSA)တို႔ တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားေနၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
ေတာင္ပုိင္းတြင္ တပ္မေတာ္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္တုိးတက္ေရးပါတီ SSP/SSA တို႔ ျဖစ္ပြားေနေသာ စစ္ပြဲမ်ား ရပ္ဆုိင္းသြားၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း နယ္ေျမအေျခအေန လံုျခံဳမႈမရွိေသးေသာေၾကာင့္ စစ္ေဘးဒုကၡသည္တို႔သည္ မျပန္ရဲေတာ့ဘဲ ဟိုက္ပါစစ္ေဘးဒုကၡသည္ စခန္းတြင္ ရြာသစ္ႏွစ္ရြာတည္ကာ ေနထုိင္ေနၾကသည္။
ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ၂၀၁၅ ႏို၀င္ဘာ ၂၇ ရက္မွစတင္ကာ တအာင္း(ပေလာင္) အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ (TNLA) ႏွင့္ ရွမ္းျပည္ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး ေကာင္စီ (RCSS/SSA)တို႔သည္ နယ္ေျမဆုိင္ရာ အျငင္းပြားမႈျဖင့္ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၈ ရက္မွ စတင္ကာ တိုက္ပြဲမ်ားျပင္းထန္ခဲ့ၾကၿပီး ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၉ ရက္တြင္ တိုက္ပဲြမ်ား ၿငိမ္သြားၿပီျဖစ္ေၾကာင္း RCSS တပ္ဖဲြ႕မွ ေျပာၾကားသည္။
“ကြၽန္ေတာ္တို႔က စတုိက္တာေတာ့ မရွိပါဘူး။ သူတို႔ဘက္ကတိုက္လို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ကလည္း ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ျပန္လည္ ခုခံကာကြယ္တဲ့ သေဘာေလာက္ပဲ ရွိပါတယ္။ ၁၉ ရက္က ၿငိမ္သြားၿပီ။ သူတို႔လည္း အဲဒီနားက ရြာေတြမွာ မရွိေတာ့ဘူး။ ရြာထဲမွာေနထားတဲ့ သံုးေလးရြာကေန သူတို႔ထြက္သြားၿပီ။ ႏွစ္ဖက္ ေတြ႕ဆံုညႇိႏႈိင္းဖို႔လည္း ေျပာထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္”ဟု RCSS တပ္မွ ဗုိလ္မွဴးတစ္ဦးက ေျပာၾကားသည္။
TNLA မွ သတင္းႏွင့္ျပန္ၾကားေရးဌာနက ဇန္န၀ါရီလတိုက္ပဲြတြင္း ေက်ာက္မဲၿမိဳ႕နယ္ လြယ္ဆာေက်းရြာလူႀကီး အပါအ၀င္ ရြာသား ၁၁ ဦးကို ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ခဲ့ျခင္းကို ဇန္န၀ါရီ ၂၃ ရက္တြင္ ျပန္လႊတ္ေပးခဲ့ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာထားသည္။ TNLA က ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၃ ရက္စြဲျဖင့္ သေဘာထား ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ RCSS/SSA သည္ ၂၀၀၉ ႏွင့္ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေနာက္ပုိင္းတြင္ နမ့္ခမ္းၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ေက်ာက္မဲၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ စတင္လႈပ္ရွားလာေၾကာင္း၊ TNLA အေနျဖင့္ ၎တို႔ေနရာေဒသတြင္ နယ္ေျမမခ်ဲ႕ထြင္ရန္ ရွမ္းတပ္ဖြဲ႕အား အႀကိမ္ႀကိမ္ အတန္တန္ တားျမစ္ခဲ့ေသာ္လည္း ဆက္လက္တိုးခ်ဲ႕လာသျဖင့္ မလိုလားအပ္သည့္ တိုက္ပဲြမ်ား ျဖစ္ပြားလာရေၾကာင္း၊ ႏွစ္ဖက္တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ စစ္ေဘးဒဏ္ခံရသည့္ ေဒသခံျပည္သူမ်ားအတြက္ စိတ္မေကာင္းျဖစ္ရေၾကာင္းႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းတြင္ ျဖစ္ပြားေနသည့္ တုိက္ပဲြမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး RCSS/SSA ႏွင့္ ႏွစ္ဖက္ေတြ႕ဆံု ေျဖရွင္းရန္ အဆင္သင့္ရွိသည္ဟု အဆိုပါ သေဘာထား ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ပါရွိသည္။
တိုက္ပဲြမ်ား အက်ဳိးဆက္အေနျဖင့္ ရွမ္းျပည္တြင္း ေဒသဖံြ႕ၿဖိဳးေရးကို နိမ့္က်ဆင္းရဲေစၿပီး အဘက္ဘက္မွ ခြၽတ္ျခံဳက်ကာ လူေနမႈဘ၀မ်ားစြာတို႔သည္ ေအာက္က်ေနာက္က်  က်န္ရစ္ခဲ့ရေလေတာ့သည္။ မုိင္း႐ွဴးႏွင့္ ေက်းသီးၿမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ေက်းရြာေပါင္းမ်ားစြာတုိ႔ သည္လည္းေကာင္း၊ ေက်ာက္မဲႏွင့္ နမ့္ခမ္းဘက္ရွိ ေက်းရြာမ်ားစြာတို႔သည္ လည္းေကာင္း အဆိုပါေဒသမ်ားတြင္ မွီတင္းေနထုိင္ၾကကုန္ေသာ တိုင္းရင္းသားျပည္သူအေပါင္းတို႔သည္ စစ္ေဘးေရွာင္ၾကရင္း စစ္ေဘးဒုကၡသည္မ်ား ျဖစ္ကုန္ၾကသည္။ ထိုအထဲတြင္ အမ်ားစုမွာ သက္ႀကီးရြယ္အုိမ်ား၊ အမ်ဳိးသမီးမ်ားႏွင့္ ကေလးငယ္ အမ်ားစုျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ငယ္ရြယ္သူမ်ား ၊ အရြယ္ေရာက္သူ ကေလးငယ္မ်ားတို႔သည္ ေက်ာင္းမတက္ႏုိင္သျဖင့္ ပညာေရးတြင္လည္း အခက္အခဲ ျဖစ္လာၾကၿပီး ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလအထိ မုိင္း႐ွဴးတြင္ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား ျပန္မဖြင့္ႏုိင္သျဖင့္ ေရရွည္ပညာေရးတြင္ ထိခုိက္ကာ နိမ့္က်လာႏုိင္သည္။ လူလတ္ပိုင္းႏွင့္ လူႀကီးမ်ားတို႔သည္လည္း မိမိတို႔ရဲ႕အိမ္မ်ား၊ လယ္ယာမ်ား၊ ဥယ်ာဥ္ျခံေျမႏွင့္ ကြၽဲႏြားတိရစၦာန္မ်ား ပ်က္စီးဆံုး႐ႈံးျခင္း ေဘးဆိုးတို႔ကို ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ၾကရသျဖင့္ စိတ္ဓာတ္က်ကာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေသေၾကာင္းၾကံျခင္းႏွင့္ တိုင္းတပါးသို႔ ထြက္ခြာျခင္း စေသာ ေနရပ္တို႔ကို စြန္႔ခြာသြားၾကေလသည္။
ရွမ္းျပည္ေတာင္ပုိင္း ဟိုက္ပါစခန္း အေျခအေန
၈-၁၀-၂၀၁၅ မွ စတင္ကာ ရွမ္း/ေတာင္ပုိင္း မိုင္း႐ွဴးၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ေက်းသီးၿမိဳ႕နယ္ အတြင္းတြင္ ရွမ္းျပည္တုိးတက္ေရးပါတီ (SSPP) ႏွင့္ တပ္မေတာ္တို႔ ႏွစ္ဖက္အျပန္အလွန္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ စစ္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ထုိၿမိဳ႕နယ္ ႏွစ္ခုအတြင္းရွိ တုိင္းရင္းသားျပည္သူ အေပါင္း တစ္ေသာင္းေက်ာ္တို႔သည္ အိုးအိမ္မ်ားကို စြန္႔ခြာၾကကာ ေဘးလြတ္ရာၿမိဳ႕မ်ားသုိ႔ စစ္ေဘး တိမ္းေရွာင္ခဲ့ၾကရေလသည္။ မုိင္း႐ွဴး ႏွင့္ ေက်းသီးၿမိဳ႕နယ္အတြင္းမွ တိုင္းရင္းသားတို႔သည္ မိုင္းေနာင္၊ လဲခ်ား၊ ပင္လံု၊ နမ့္စန္၊ လား႐ွဳိးႏွင့္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕မ်ားသို႔ ထြက္ေျပးလာၾကရေၾကာင္း သိရသည္။ သံုးလေက်ာ္ ၾကာျမင့္လာၿပီးေနာက္ မိုင္း႐ွဴးႏွင့္ ၀မ္၀ စစ္ေဘးဒုကၡသည္ စခန္းတို႔သည္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီ လဆန္းပိုင္းမွစတင္ကာ မိမိတို႔ေနရပ္မ်ားသို႔ ျပန္သြားၾကၿပီး ယခုအခါ ဟိုက္ပါ စစ္ေဘး ဒုကၡသည္ စခန္းတစ္ခုသာ စစ္ေဘးဒုကၡသည္မ်ား က်န္ရွိေတာ့ေၾကာင္း သိရသည္။
ဟိုက္ပါရြာသည္ မုိင္း႐ွဴးသြားလမ္းေပၚတြင္ တည္ရွိၿပီး အတြင္းသို႔ ေျခာက္မိုင္ေက်ာ္ လွည့္၀င္ရေသာရြာျဖစ္ၿပီး ဟိုက္ပါရြာမေရာက္ခင္ ဖက္ကီးဆိုေသာရြာကို သံုးမုိင္ခန္႔တြင္ ေက်ာ္ျဖတ္ရေလသည္။ ဟိုက္ပါရြာ ၀င္၀င္ခ်င္း ရွိ ေညာင္ပင္ေအာက္တြင္ စစ္ေဘးဒုကၡသည္ ယာယီစခန္းမ်ားကို ထားရွိၿပီး ယခုအခါ ဟုိက္ပါလူႀကီး ရပ္မိရပ္ဖတို႔က စစ္ေဘးဒုကၡသည္ မ်ားအတြက္ ေျမေနရာမ်ားကိုတစ္အိမ္ေထာင္လွ်င္ ၂၅ ေပပတ္လည္စီ ေပးေ၀ကာ ရြာသစ္တည္ကာ ေနထုိင္ေစေၾကာင္း သိရသည္။
ယခုအခါ စစ္ေဘး ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားရွိ ယာယီတဲတန္းမ်ားတြင္ ေရတြင္းမ်ား၊ ေရတိုင္ကီႏွင့္ ေရကန္မ်ားႏွင့္ အိမ္သာမ်ားကို ႏိုင္ငံတကာအဖဲြ႔မ်ားက လာေရာက္လွဴဒါန္းၾကေၾကာင္းသိရသည္။ မိခင္ႏွင့္ကေလး ေစာင့္ေရွာက္ေရး ေဖာင္ေဒးရွင္းက ေရတြင္းႏွင့္ ေရတိုင္ကီမ်ားကို လွဴထားေၾကာင္း သိရသည္။
ေရတစ္တြင္းသာရွိၿပီး ေရတိုင္ကီ (၁၅ ေပပါဆန္႔) တစ္ခုကိုလုပ္ေပးေနေၾကာင္း သိရသည္။ ယင္လံုအိမ္သာမ်ားကိုလည္း မိခင္ႏွင့္ကေလး ေစာင့္ေရွာက္ေရးေဖာင္ေဒးရွင္းႏွင့္ ကမၻာ့ၾကက္ေျခနီအဖဲြ႕တို႔မွ စုစုေပါင္း ၂၂ လံုး ေဆာက္လုပ္ေပးခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ကုန္းနင္ ၁၀ လံုး၊ နမ့္ပါမုန္း (ပေလာင္) ရွစ္လံုး၊ နမ့္ပါမုန္း(လီေရွာ) ေလးလံုးတို႔ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ အမ်ားလွဴဒါန္းထားေသာ ေစာင္၊ အေႏြးထည္ႏွင့္ အိပ္ယာမ်ားကို ပစၥည္းမ်ားအားလံုးကို ထုတ္ေပးထားၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဂိုေထာင္ထဲတြင္ မက်န္ေတာ့ေၾကာင္း ဦးဖိုးေအာင္ကဆိုသည္။
ဟိုက္ပါစခန္းတြင္ ေနထုိင္ရန္အတြက္ ဟိုက္ပါေက်းရြာအုပ္စုလူႀကီးမ်ားမွ အိမ္ေထာင္တစ္စုလွ်င္ ေျမ ၂၅ ေပပတ္လည္ႏႈန္း ျဖင့္ေပးထားၿပီး စုိက္ပ်ဳိးေျမမ်ား မပါ၀င္ေၾကာင္း၊ ထုိ႔အတြက္ စုိက္ပ်ဳိးေျမမ်ား၊ စိုက္ပ်ဳိး လက္နက္ကိရိယာမ်ား၊ မ်ဳိးေစ့မ်ားႏွင့္ ကြၽဲႏြားတိရစၦာန္မ်ားကို ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးအတြက္ လိုအပ္ေနၿပီး CSO မ်ားကိုေမွ်ာ္လင့္ ေနေၾကာင္း သိရသည္။
“ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ဆန္၊ ဆီ၊ ေဆး ဆား လံုေလာက္တယ္။ တန္ခူး၊ ကဆုန္၊ နယုန္၊ ၀ါဆုိ၊ ၀ါေခါင္ ထိေလာက္တယ္။ ေတာင္ယာ ခုတ္ခ်ိန္ေလ။ ဒီခ်ိန္က ဒါပဲလိုတယ္ေလ။ စားဖုိ႔ေသာက္ဖို႔ပဲလိုတယ္။ ခုခ်ိန္က ေတာင္ယာ ရွင္းလင္းခ်ိန္ေလ။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ေရတြင္းလည္း လိုေတာ့ လိုဦးမွာပဲေလ”ဟု ဟိုက္ပါစခန္း တာ၀န္ခံ ဦးဖိုးေအာင္က ေျပာၾကားသည္။
ဟိုက္ပါစခန္းတြင္ အိမ္ေျခေပါင္း ၁၈၉ အိမ္ ေနထုိင္ကာ လူဦးေရေပါင္း ၁၂၁၀ ဦး ေက်ာ္ ေနထုိင္လ်က္ရွိေၾကာင္း ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၀ ရက္ စာရင္းမ်ားအရ သိရွိရသည္။ အိမ္မ်ားကို သစ္၀ါးမ်ားျဖင့္ တုိင္ေလးတိုင္ေထာင္ တာလပတ္မိုးကာ ၾကမ္းခင္းကို ၀ါးႏွင့္သစ္ ညႇပ္ေဆာက္ၾကၿပီး အခ်ဳိ႕မွာသက္ကယ္မ်ားႏွင့္ ျဖစ္သလို ေဆာက္လုပ္ေနထုိင္ၾကေၾကာင္း သိရသည္။ ယခုလို ေအးခ်မ္းေသာရာသီတြင္ မလံုမျခံဳ ေနရေၾကာင္း စစ္ေဘးဒုကၡသည္မ်ားက ေျပာၾကားသည္။
 “စစ္ေဘးဒုကၡသည္ေတြမွာ တစ္ေယာက္မွ ဖုန္းမကိုင္ႏုိင္ပါဘူး။ ဘယ္သူမွ ဟန္းဆက္လည္း မကိုင္ၾကဘူး။ ဖုန္းလည္းမရွိဘူး။ ဘာမွ မရွိဘူး။ ႏြားေတြ ကြၽဲေတြလည္း မရွိေတာ့ဘူး။ ေနာက္ဆုိပူလာေတာ့မယ္။ တေပါင္း၊ တန္ခူးဆို ေႏြရာသီ ေရာက္လာေတာ့မယ္ဆိုေတာ့ ေရနည္းလာမယ္။ ေညာင္ပင္စခန္းမွာ ေရတြင္းတစ္တြင္းပဲ ရွိေသးတာဆိုေတာ့ ေရတြင္းလိုတယ္”ဟု ဟုိက္ပါေညာင္ပင္စခန္းက စစ္ေဘးဒုကၡသည္ လီဆူး အမယ္အိုတစ္ဦးက ေျပာၾကားသည္။
ေက်းသီးၿမိဳ႕နယ္ ၀မ္ေဆာေက်းရြာ အုပ္စုတြင္လည္း ဒုကၡသည္ စခန္းတစ္ခုရွိေသးၿပီး ႏွစ္ေနရာေပါင္းလုိက္လွ်င္ စုစုေပါင္း  ၁၅၀၀ ေက်ာ္ရွိေၾကာင္း သတင္းရရွိပါသည္။
ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း ဒုကၡသည္မ်ား အေျခအေန
ရွမ္းျပည္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးေကာင္ RCSS/SSA ႏွင့္ ပေလာင္ (တအာင္း) အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ (TNLA) အဖြဲ႕ႏွစ္ဖဲြ႕တုိက္ပဲြမ်ားေၾကာင့္ ၿမိဳ႕နယ္ေပါင္း ငါးၿမိဳ႕နယ္ရွိ ပတ္၀န္းက်င္ရြာမ်ားမွ စစ္ေဘးဒုကၡသည္ တိုင္းရင္းသားေပါင္း ၄၀၀၀ ေက်ာ္ စစ္ေဘးတိမ္းေရွာင္ ဒုကၡေရာက္ေနရေၾကာင္း ေက်ာက္မဲၿမိဳ႕နယ္ ဒုကၡသည္မ်ား ကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႕ထံမွ ယေန႔ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၀ ရက္ ညေနပိုင္းတြင္ သိရသည္။
စစ္ေဘးဒုကၡသည္မ်ားသည္ (၁) နမၼတူၿမိဳ႕၊ မန္ဆန္အေက်ာ္ေလးနားတြင္ တစ္ေနရာ၊ (၂) ကြတ္ခိုင္ၿမိဳ႕တြင္၊ မန္းယုေလးတြင္ လူ ၃၀၀ ေက်ာ္ႏွင့္ ကာလံတြင္ လူ ၄၀၀ ေက်ာ္ စုစုေပါင္း ႏွစ္ေနရာတြင္ လူ ၇၀၀ ေက်ာ္၊ (၃) နမ့္ခမ္းရွိ ေန၀န္းနီ ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ (၄) ေက်ာက္မဲၿမိဳ႕နယ္ ေတာ့ဆန္ အနီးအနား၀န္းက်င္မွ ေျပးလာၾကၿပီး (၅) မုိင္း၀ီးတြင္ ၈ ရက္က ျဖစ္ပြားေသာ တုိက္ပဲြေၾကာင့္ ထြက္ေျပးေနၾကရေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားထံမွ သတင္းရရွိပါသည္။ စုစုေပါင္း နမၼတူ၊ ကြတ္ခိုင္၊ နမ့္ခမ္း၊ ေက်ာက္မဲ၊ မိုင္း၀ီး ငါးၿမိဳ႕နယ္ရွိ စစ္ေဘး ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားတြင္ စစ္ေဘးဒုကၡသည္မ်ား ၄၀၀၀ ေက်ာ္အထိ တိုးပြားလာေနေၾကာင္း ကူညီကယ္ဆယ္ေရး အဖြဲ႕မ်ားထံမွ သတင္းရရွိပါသည္။
ေက်ာက္မဲၿမိဳ႕ေပၚတြင္ စစ္ေဘးဒုကၡသည္ စခန္းေပါင္း (၁၉) ခုအထိ ျမင့္တက္လာခဲ့ၾကၿပီး လူဦးေရ စုစုေပါင္း ၄၀၀၀ ေက်ာ္တို႔ သည္ စစ္ေဘးဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ ခိုလႈံေနၾကဆဲျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ ေက်ာက္မဲၿမိဳ႕ေပၚတြင္ သီဟိုဠ္ေက်ာင္း၊ နမ့္ပိန္ေက်ာင္း၊ ေအာင္ဆုပန္ေက်ာင္း၊ ၀ါဆိုေက်ာင္း၊ ေရႊက်င္ေက်ာင္း၊ ေ၀ဠဳ၀န္ေက်ာင္း၊ ကာမိန္း၊ မန္စန္းဇရပ္၊ ဘိန္းနင္၊ ဘိုးဘြားရိပ္သာေက်ာင္း၊ ေအာင္မဂၤလာေက်ာင္း၊ ကေမၻာဇရွမ္းေက်ာင္းႀကီး၊ ေရဦး၊ နမ့္စလင္း၊ စိတၱသုခေက်ာင္းႏွင့္ ဘုိးဘြားရိပ္သာ စခန္းမ်ားတြင္ စသျဖင့္ (၁၉) ေနရာတြင္ ခုိလႈံေနရေၾကာင္း သိရသည္။

“မေန႔က ၾကားတာကေတာ့ တုိက္ပြဲေတြ ၿငိမ္သြားၿပီလို႔ ေျပာၾကတယ္။ ဒီစစ္ေဘးဒုကၡသည္ စခန္းက လူ ကိုးဦးေလာက္က ကိုယ့္အိမ္ ကုိယ္ျပန္ၾကည့္ဦးမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ျပန္သြားၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘိုးဘြားရိပ္သာစခန္းမွာတင္ လူဦးေရ ၃၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ က်န္ေသးတယ္” ဟု ေက်ာက္မဲ ဘိုးဘြားရိပ္သာစခန္းမွ တာ၀န္ခံက ေျပာၾကားသည္။

မန္တံုေဒသ ပတ္၀န္းက်င္၊ နမ့္ခမ္းေဒသပတ္၀န္းက်င္ႏွင့္ ေက်ာက္မဲေဒသ ပတ္၀န္းက်င္တို႔တြင္ အဓိက တိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြားေနျခင္းေၾကာင့္ မန္တံု၊ မုိင္း၀ီး ၊ နမ့္ခမ္း၊ မိုးကုတ္၊ နမၼတူၿမိဳ႕မ်ားသို႔ စစ္ေဘး တိမ္းေရွာင္သြားၾကေၾကာင္း သိရသည္။ လတ္တေလာတြင္ အမ်ားစု ေက်ာက္မဲၿမိဳ႕တြင္ ခိုလႈံေနၾကရေလသည္။

“အားလံုးေပါင္း ၃၀၀၀ နဲ႔ ၄၀၀၀ ေက်ာ္ ၾကားေလာက္ စစ္ေဘး ေရွာင္တိမ္းေနရတယ္။ သူတို႔က ခဏေလာက္ တိမ္းေရွာင္ေနရတာလည္း ရွိတယ္။ ၿပီးေတာ့ ျပန္လာတယ္ေပါ့။ မီး႐ႈိ႕ခံရတယ္ဆိုရင္ေတာ့ ျပန္လာလို႔ မရေတာ့ဘူးေပါ့။ ဒီလုိပဲ သြားလိုက္လာလိုက္ပဲ။ တခ်ဳိ႕ က ယာသိမ္း၊ ေျပာင္းသိမ္းခ်ိန္ဆိုရင္ အလုပ္ ျပန္လုပ္တယ္။ ၿပီးရင္ စခန္းကို ျပန္လာေနတယ္ေပါ့။ လူဦးေရက ပံုမွန္ေတာ့ မရွိပါဘူး”ဟု တအာင္းအမ်ိဳးသမီး အဖြဲ႕အစည္း TWO အဖြဲ႕မွ လိုည္းပုိးက်ိန္တီက ေျပာၾကားသည္။

တုိက္ပြဲမ်ားသည္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာ ၁၇ ရက္၌ နမ့္ခမ္းၿမိဳ႕ႏွင့္ ေက်ာက္မဲၿမိဳ႕ တို႔တြင္ ျဖစ္ပြားေနျခင္းျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၇ ရက္တြင္ ျပန္လည္ ျပင္းထန္စြာ ျဖစ္ပြားေနျခင္းေၾကာင့္ ၿမိဳ႕နယ္ေပါင္း ငါးၿမိဳ႕နယ္မွ တိုင္းရင္းသား ျပည္သူေပါင္း ၄၀၀၀ ေက်ာ္တို႔သည္ စစ္ေဘး တိမ္းေရွာင္လ်က္ရွိေၾကာင္း သိရသည္ ။

စစ္ေဘးဒုကၡသည္အတြက္ အေႏြးထည္၊ အ၀တ္အထည္၊ ေစာင္၊ အစားအစာႏွင့္ အ သံုးအေဆာင္မ်ား အေရးေပၚ လုိအပ္လ်က္ရွိေၾကာင္း သတင္းရရွိသည္။

“သူက ပံုမွန္မရွိတဲ့ အခ်ိန္လည္းရွိတယ္။ တစ္ခါတေလဆိုရင္ေတာ့ ခရီးထြက္တာမ်ဳိးေတြ၊ တစ္ခါတေလ မိုင္းယုေလးဘက္မွာ အနီးအနားတစ္၀ိုက္က စစ္ပြဲျဖစ္ရင္ ေျပးလာတာ။ အေျခအေနေအးရင္ ျပန္သြားတာ။အဲဒီလို အေျခအေနေတာ့ ရွိတယ္”ဟု တ အာင္းေက်ာင္းသားႏွင့္ လူငယ္အဖဲြ႕အစည္းမွ အတြင္းေရးမွဴး Mr.Cyruk က ဆိုသည္။

ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပုိင္း ကြတ္ခိုင္ၿမိဳ႕နယ္ရွိ မုိင္းယုေလးႏွင့္ ကာလန္ရြာတို႔တြင္ စစ္ေဘး ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ား ဖြင့္လွစ္ထားရွိၿပီး မိုင္ယုေလးရြာတြင္ စစ္ေဘးဒုကၡသည္ ၄၀၀ ၀န္းက်င္ႏွင့္ ကာလန္တြင္ ၅၀၀ ၀န္းက်င္ ႏွစ္ေနရာေပါင္း စစ္ေဘးဒုကၡသည္ ၉၀၀ ခန္႔ရွိေၾကာင္း ကူညီကယ္ေရး ေကာ္မတီထံက သိရသည္။ အမ်ားစုက ပေလာင္တုိင္းရင္းသားမ်ား ျဖစ္ၾကၿပီး ကာလန္ရြာတြင္ အစိုးရတပ္မေတာ္ႏွင့္ ကခ်င္တပ္မေတာ္တို႔ ျဖစ္ပြားျခင္းေၾကာင့္ ကြတ္ခုိင္ၿမိဳ႕နယ္တြင္းရွိ ရြာ ၁၀ ရြာခန္႔က ေျပးလာၾကျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

ထုိ႔ျပင္ နမၼတူၿမဳိ႕အနီး ပန္ကန္းရြာသည္ အိမ္ေျခေပါင္း ၁၆ လံုး မီး႐ႈိ႕ အဖ်က္ဆီးခံလိုက္ရသျဖင့္ နမၼတူၿမိဳ႕နယ္ မန္ဆန္ေဘးနားရွိ ပန္လံုရြာတြင္ ရြာသစ္တစ္ရြာ ေပးေနထားေၾကာင္း၊ ပေလာင္တိုင္းရင္းသား ၁၀၀ ေက်ာ္တို႔သည္ စစ္ျဖစ္ရာေတာင္ေပၚ ပန္ကန္းရြာတြင္ မေနရဲေတာ့ဘဲ ေတာင္ေျခေျပာင္းေနရာ ပန္ကန္းေအာက္ဘက္ ရြာလည္း စစ္ပဲြ ျဖစ္ေနသျဖင့္ မန္ဆန္ေဘးနားကရြာတြင္ ရြာသစ္တည္ကာ ေနထုိင္ၾကေၾကာင္း သိရသည္။

ေက်ာက္မဲခ႐ိုင္အတြင္းတြင္ မုိးကုတ္ စစ္ေဘး ဒုကၡသည္စခန္း၊ နမၼတူႏွင့္ ငါးမိုင္အကြာရွိ ပန္လံုရြာတြင္လည္း စစ္ေဘးဒုကၡသည္ ၇၅ ဦးေရာက္ရွိေနေၾကာင္း၊ မန္တံုကားလမ္း မႀကီးေဘးတြင္လည္း စစ္ေဘးဒုကၡသည္ ေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္တို႔သည္ လမ္းေဘးေပၚတြင္ ျဖစ္သလိုတဲထိုးကာ ခ်မ္းခ်မ္းေအးေအး ေဆာင္းႏွင္းဒဏ္ကို အံႀကိတ္ခံေနၾကရေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားထံမွ သိရသည္။

“မန္တံုကားလမ္းေဘးမွာ ျဖစ္သလိုပဲ ေနၾကရတယ္။ ျပည္မက ဘယ္သူမွလည္း မသိၾကေသးဘူး။ စစ္ေဘးဒုကၡသည္က ေတာင္ပိုင္းက မုိင္း႐ွဴးကိုပဲ အမ်ားစုသြားေနၾကတယ္။ အဲဒီမွာလည္း ပစၥည္းေတြ ထားစရာေတာင္ မရွိေတာ့ဘူး။ ပံုေနၿပီေလ။ လိုေတာင္မလိုေတာ့ဘဲ ပိုေနတဲ့အဆင့္ကို ျဖစ္ေနၿပီ။

ယာယီတဲထုိးၿပီး ေနၾကတယ္။ ေျမျပန္႔ကလူေတြ မလာဘူး။ ၀မ္ဟိုင္းကို မဲၿပီးသြားေနတယ္။ လွဴတာေတြလည္း အျပည့္ပဲ။ ၈၈ က ေဆး႐ံုေတာင္ ေဆာက္ေပးေနတယ္။ အိုဗာ ျဖစ္ေနတယ္။ အိမ္သာေတြ ေသာက္သံုးေရေတြ အဆင့္ကိုေတာင္ ထည့္မတြက္ႏိုင္ေသးဘူး။ ေလာေလာဆယ္မွာ လမ္းေဘးေတြမွာ ျဖစ္သလိုေတြ ေနၾကရတာ။ တဲေတြ ထုိးေနၾက တာ”ဟု လား႐ႈိး ေဒသခံဦးတင္ဦးက ေျပာ ၾကားသည္။

“အဓိကေတာ့ သံုးရြာေပါ့။ အကူအညီေတြ အသန္းအသည္ လိုေနတာ မန္တံုနဲ႔ နမၼတူတို႔မွာ လိုအပ္ေနတာေပါ့ေလ။ လမ္းနံေဘးမွာ ျဖစ္သလိုေနရတယ္။ ေစာင္ေတြ၊ အေႏြးထည္ေတြလည္း လိုတယ္ေလ။ အရမ္းခ်မ္းေတာ့ မလြယ္ဘူး။ ႐ိုး႐ိုးတန္းတန္း အိမ္ထဲမွာ ေနတာေတာင္ အရမ္းေအးတာ။ စစ္ေဘးဒုကၡသည္ေတြ ဒုကၡမ်ားတယ္။ ေျမာက္ပိုင္းက ဒီႏွစ္မွာ ေရခဲတဲ့ႏွစ္ဆိုေတာ့ ပုိဆုိးတယ္”ဟု လား႐ႈိးေဒသခံ ကိုေဇယ်ာက ေျပာၾကားသည္။

မိုးကုတ္ၿမိဳ႕ အေရွ႕ပုိင္းရွိ တအာင္းဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းတြင္ လြယ္ဆာေဒသခံမ်ား ၉၅ ဦး ေရာက္ရွိေနၿပီး နမၼတူႏွင့္ ငါးမိုင္အကြာရွိ ပန္လံုရြာတြင္လည္း ၇၅ ဦး၊ မန္တံု ကားလမ္း ေဘးတြင္လည္း ၁၀၀ ေက်ာ္တုိ႔သည္ စစ္ေဘးတိမ္းေရွာင္ၾကကာ ယာယီမ်ားျဖင့္ ျဖစ္သလို ေနၾကရေၾကာင္း သတင္းရရွိပါသည္။

ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပုိင္း ဟုိက္ပါစခန္းသည္ လတ္တေလာတြင္ စားေသာက္စရာ၊ အသံုးအေဆာင္ႏွင့္  အ၀တ္အထည္မ်ားသည္ လံုေလာက္ေသာ အဆင့္တြင္ ရွိေနၿပီး၊ ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းတြင္မူ အုိးခြက္ပန္းကန္မွအစ က်န္းမာေရးအဆံုး လိုအပ္ခ်က္ေပါင္း မ်ားစြာျဖင့္ စိုးရိမ္ရေသာ အေျခအေနရွိသျဖင့္ ေတာင္ပုိင္းထက္ လိုအပ္ခ်က္ပိုမ်ားသည္။

စစ္ပဲြမ်ားႏွင့္ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရး ေကာ္မတီမ်ား

ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းရွိ မူဆယ္ဇုန္၊ ကြတ္ခုိင္ဇုန္၊ လား႐ႈိးဇုန္၊ သီေပါဇုန္၊ မုိးမိတ္ဇုန္၊ တန္႔ယန္း (မုိင္းရယ္ဇုန္) စေသာ ဇုန္ေျခာက္ဇုန္တြင္ အရပ္သားမ်ား အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ ေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္မတီ (CCMWC) ကို ေဖေဖာ္၀ါရီ ၉ ရက္တြင္ စတင္ဖဲြ႕စည္းလိုက္ၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ NCA စာခ်ဳပ္ပါ အရပ္သားမ်ား အခန္းက႑ကို ျမႇင့္တင္ရန္ႏွင့္ စာခ်ဳပ္ပါအခ်က္အလက္မ်ား ခ်ဳိးေဖာက္မႈကို ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ရန္ ၾကားမွ တရား မွ်တေသာ အဖြဲ႕တစ္ခုမွာ အရပ္သားမ်ားပင္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အရပ္သား ေလ့လာေစာင့္ ၾကည့္ေရးေကာ္မတီကို ဖဲြ႕စည္းရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း CCMWC ေကာ္မတီထံမွ သိရသည္။

“အဖဲြ႕တစ္ဖြဲ႕ႏွင့္တစ္ဖြဲ႕ နယ္ေျမလုမႈဆုိင္ရာ၊ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းေတြရဲ႕ အရွိန္အ၀ါ ခ်ဲ႕ထြင္လိုမႈ ဆုိင္ရာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္လာတာ။ ရွမ္းနဲ႔ပေလာင္က ျဖစ္တယ္ဆုိၿပီးေတာ့ ျပည္သူလူထုကိုသြားၿပီး ကိုယ္စားျပဳၿပီးေတာ့ ျပည္သူၾကားမွာလည္း ပေလာင္နဲ႔ရွမ္းက အထင္အျမင္ လြဲမွားမႈေတြက ျဖစ္လာတယ္။ အက်ဳိးဆက္ေတြေပါ့။ တကယ္ျဖစ္တာက လက္နက္ကိုင္ ေခါင္းေဆာင္အခ်င္းခ်င္း သူတို႔အခ်င္းခ်င္း အမည္မေဖာ္ျပႏုိင္တဲ့ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ ျဖစ္လာတာကို ရွမ္းနဲ႔ပေလာင္မွာလာၿပီ ႐ိုက္ခတ္တယ္ေလ။ နယ္ေျမဆိုင္ရာေၾကာင့္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ အက်ဳိးစီးပြားဆိုင္ရာေၾကာင့္ေသာ္ လည္းေကာင္း ျဖစ္လာတာကို သာမန္ျပည္သူေတြမွာ အမုန္းတရားေတြ ႐ိုက္ခတ္ၿပီး ျဖစ္ေပၚလာတာကိုလည္း ရလဒ္တစ္ခု သိရတာေပါ့ေလ”ဟု ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း အရပ္သား အပစ္ရပ္ေစာင့္ၾကည့္ေရးမွ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး ဦးတင္ဦးက ေျပာၾကားသည္။

အရပ္သားမ်ား အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးဆုိင္ရာ ေစာင့္ၾကည့္ေရးကို ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းတြင္သာ ပထမဆံုး စတင္ဖဲြ႕စည္းျခင္းျဖစ္ၿပီး ေတာင္ပိုင္းႏွင့္ အေရွ႕ပုိင္းတုိ႔တြင္ ဖြဲ႕စည္းျခင္း မရွိေသးေၾကာင္းသိရသည္။ ရွမ္းေတာင္တြင္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရး  JMC-S ကိုဖဲြ႕စည္းထားၿပီး ျဖစ္ သည္။

JMC-S အဖြဲ႕ကို အေရွ႕အလယ္ပိုင္းတုိင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္ အေျခစိုက္ရာ ခိုလမ္ၿမိဳ႕တြင္ ဒီဇင္ဘာ ၉ ရက္က ပထမဆံုးအႀကိမ္ စတင္ဖြဲ႕စည္း လိုက္ျခင္းျဖစ္ၿပီး ျပည္နယ္အဆင့္  JMC-S  အဖဲြ႕တြင္ အဖဲြ႕၀င္ေပါင္း- ၁၄ ဦး၊ အစိုးရတပ္မေတာ္ႏွင့္ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖဲြ႕မ်ားတို႔မွ တစ္ဖက္ကို ခုနစ္ဦးစီျဖင့္ ဖဲြ႕စည္းထားေၾကာင္း သိရသည္။

ယခုလို တုိင္းရင္းသား အခ်င္းခ်င္း တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ပြားေနတာကို ရပ္ဆုိင္းေနသင့္ပါၿပီ။ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္းမွာ ေနထုိင္ၾကတဲ့ တုိင္းရင္းသား ျပည္သူလူထုတိုင္း ျဖစ္ခ်င္တဲ့ ဆႏၵနဲ႔ ေျပာခ်င္တဲ့အသံက တစ္သံထဲပါပဲ။ Stop War ဆိုတဲ့ စစ္ပြဲေတြ ရပ္ဆုိင္းၾကဖို႔ပါပဲ။ စစ္ပဲြေတြဟာ အေျဖမဟုတ္ဘူးဆိုတဲ့ စကားလံုးေတြကို ကြၽန္ေတာ္ သိပ္သေဘာက်တာပဲ။ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာကို ႏိုင္ငံေရး နည္းလမ္းေတြနဲ႔ပဲ အေျဖရွာသင့္ေနပါၿပီ။ အားလံုးဟာ စားပဲြ၀ုိင္းတစ္လံုးေပၚမွာ မ်က္ႏွာစံုညီ ေဆြးေႏြး တုိင္ပင္လိုက္မယ္ဆိုရင္ တစ္ေျမထဲေန တစ္ေရထည္းေသာက္ၾကတဲ့ ညီေနာင္သားခ်င္း တိုင္းရင္းသားမ်ား ျဖစ္ၾကတာေၾကာင့္ စစ္ပြဲေတြ ၿငိမ္းခ်မ္းသြားၾကမွာပါပဲ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔တေတြ အားလံုးဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ေရွ႕႐ႈ႕လို႔၊ ရွမ္းျပည္နယ္ႀကီးအတြက္ ေရွး႐ႈလို႔ စစ္ပြဲေတြကို ရပ္ဆုိင္းေနသင့္ပါၿပီ။

Writer: 

စည္သာ (ေတာင္ႀကီး)

ပံုစာမ်ား - ရွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း၊ မုိင္းရွဴးၿမိဳ႕နယ္ ဟိုက္ပါ ဒုကၡသည္ စခန္းကို ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ ျမင္ရပံု

 Eleven Media Group -၂၂ ေန႔ထုတ္ ဂ်ာနယ္ မ်က္ႏွာဖံုးေဆာင္းပါး

22ရက္ေန႔ထုတ္ တနလၤာေန႔ ဂ်ာနယ္ အခ်ပ္ပို မ်က္ႏွာဖံုးေဆာင္းပါးရွည္